در این نوشته با یک مثال (کلمه بوگون به معنی امروز) نشان میدهیم که بعضی قواعد واج آرایی در ترکی آذربایجانی بر قاعده واجی همگونی اثر میگذارد. به بیان دقیقتر قاعده واج آرایی که معرفی میکنیم مانع بروز همگونی پیشرو1 شده و مسبب بروز همگونی پسرو2 میشود.
قاعده واج آرایی: در ترکی آذربایجانی قبل و بعد از واج گ3 /g/ همواره واکههای گرد پیشین4,5 /ö/ یا /ü/ بکار میرود، و واکههای گرد پسین (/o/ و /u/) بکار نمیرود6.
بحث اصلی: واژه فردا در ترکی آذربایجانی به صورت (büyün) میباشد که از دو واژه (bu به معنی این) و (gün به معنی روز) ساخته شده است7:
bugün>büyün
در این واژه مشاهده میکنیم که واکه اول به تبعیت از واکه دوم پیشن شده است و در واقع همگونی پسرو اتفاق افتاده است.
حال اگر همگونی پیشرو اتفاق می افتاد باید نتیجه کار به صورت (bugun) در میآمد که مستلزم همنشینی واج g و واکه پسین u میبود و چون قاعده واج آرایی فوق الذکر اجازه این کار را نمیداد، بنابراین بجای اینکه همگونی پیشرو اتفاق بیافتد، همگونی پسرو اتفاق افتاده است8.
پینوشتها
1. progressive assimilation
2. regressive or anticipatory assimilation
3. /IPA: /ɟ
4. /IPA: /ø
5. /IPA: /y
6. استثناها شامل واژه های نامآوا مثل(gurup صدای قروپ)، واژههای دخیل مثل(gor گور، مزار) و یا واژههای ناشناخته به لحاظ ریشه شناختی مثل (gop چاخان) هستند.
7 خصوصیات گویش ارومیه1: نوع خاصی از فعل مجهول...
ادامه مطلبما را در سایت خصوصیات گویش ارومیه1: نوع خاصی از فعل مجهول دنبال می کنید
برچسب : آذربایجانی, نویسنده : farzanehrostam بازدید : 124 تاريخ : دوشنبه 20 آذر 1396 ساعت: 9:02